Een betrouwbare en veilige elektrische aansluiting is onmisbaar voor hot tubs en buitensauna’s. In deze gids lees je alles over vermogen (kW) omrekenen naar stroom (A), 230/400 V, groep en RCD 30 mA, kabeldikte, IP-klasse, afstand tot water en de oplevercheck.
Tip: combineer dit met onze artikelen over verwarmingstijd, saunakachels en isolatie om je installatie te optimaliseren.
Belangrijk: laat de elektrische installatie altijd uitvoeren en keuren door een vakbekwaam installateur. Regels en normering kunnen lokaal afwijken.
Basis: spanning, vermogen en stroom
- 230 V (1-fase): veelgebruikte aansluiting voor kleinere heaters/pompen (bijv. 2–3 kW).
- 400 V (3-fase): voor hogere vermogens (bijv. 6–12 kW) en snellere opwarming van hot tubs of grotere saunakachels.
- Omrekenen (vereenvoudigd):
I (A) ≈ P (kW) × 1000 / (U (V) × cosφ). Neem cosφ ≈ 1 voor weerstandslast (verwarming) en 0,9 voor motorlast (pomp/ventilator). - Voorbeeld: 3 kW op 230 V → ~13 A (verwarming). 6 kW 3-fase (400 V) → ~8,7 A per fase.
Wil je inschatten hoe snel je hottub elektrisch opwarmt? Gebruik de rekensjablonen in deze gids.
Groep, aardlek (RCD) & automaat (MCB)
- Aparte eindgroep per toestel (heater/kachel of complete set). Geen gedeelde groep met tuinverlichting e.d.
- RCD 30 mA (aardlekbeveiliging) verplicht in natte zones; bij voorkeur type A of beter volgens toestelvoorschrift.
- MCB (installatieautomaat): dimensioneer op nominaal + marge voor inschakelstroom; selectiviteit t.o.v. hoofdzekering waarborgen.
- Driefase-toestellen: gebalanceerde belasting per fase; gebruik passende 4-polige RCD/automaten.
Kabeldikte, leidingtype & spanningsval
- Doorsnede (mm²) kiezen op basis van stroombelasting, lengte en legwijze. Streef naar < 3% spanningsval bij lange trajecten naar de tuin.
- Buitenkabel: UV- en vochtbestendig (grondkabel) of in buis/leidinggoot; scherpe bochten vermijden.
- Aansluitdozen: spatwaterdicht en met trekontlasting. Gebruik IP-klasse passend bij de zone (zie hieronder).
- Schakelaar/lastscheider: nabij het toestel op bereikbare, droge plek (buiten de directe spat-/stoomzone).
IP-klasse & afstanden tot water/sauna
- Rond de hottub: kies voor behuizingen met minimaal IPX4 (spatwaterdicht); dichter bij de spatzone of bij schoonmaak met slang: hoger (IPX5/6) waar vereist.
- Sauna: plaats componenten buiten de hete, vochtige ruimte of gebruik sauna-geschikte componenten. Sensorpositie strikt volgens kachelfabrikant.
- Plaatsing: houd afstand tot waterlijn, damp/stoom en zorg voor ventilatie van de techniekruimte.
Heb je een inbouw/gezonken hottub? Check de tips voor gezonken opstellingen (putventilatie, afschot, inspectieluik).
Aarding, equipotentiale bonding & overspanningsbeveiliging
- Goede aarding en equipotentiale bonding van metalen delen (trappen, kachelhuis, leidingwerk) verminderen aanrakingsspanning.
- Overspanningsbeveiliging (SPD) aanbevolen bij lange buitenkabels en gevoelige besturingen (WiFi-modules, displays).
- Test de RCD regelmatig (testknop) en laat periodiek beproeven door een professional.
Praktische dimensionering (richtwaarden)
| Toepassing | Typisch vermogen | Voeding | Indicatieve groep |
|---|---|---|---|
| Hottub heater klein | 2–3 kW | 230 V 1-fase | 16 A eenfase + RCD 30 mA |
| Hottub heater snel | 6 kW | 400 V 3-fase | 3×16 A + 4-polige RCD 30 mA |
| Saunakachel compact | 6 kW | 400 V 3-fase | 3×16 A + 4-polige RCD 30 mA |
| Saunakachel groter | 9–12 kW | 400 V 3-fase | 3×16–25 A + 4-polige RCD 30 mA |
Het exacte ontwerp hangt af van kabellengte, legwijze, omgevingstemperatuur en toestelvoorschrift. Laat dit berekenen door je installateur. Zie ook onze kachelgids en opwarmformule.
Plaatsing & techniekruimte
- Droog en geventileerd compartiment voor besturingen en aansluitingen.
- Korte, geïsoleerde leidingloop (hottub) en correcte sensormontage (sauna) voor stabiele regeling.
- Bereikbaarheid: laat voldoende service-ruimte en een duidelijke hoofdschakelaar.
Combineer dit met een juiste ondergrond/fundering en let op wintertips in winterklaar maken en bevriezing voorkomen.
HowTo: in 10 stappen de juiste elektrische aansluiting (buiten) aanleggen
- Inventariseer vermogen (kW) van heater/kachel, pompen en besturing.
- Kies spanning/fasen (230 V 1-fase of 400 V 3-fase) op basis van vermogen en beschikbaarheid.
- Bereken stroom (A) en spanningsval voor de kabellengte; selecteer kabeldikte (< 3% spanningsval).
- Dimensioneer beveiligingen: aparte groep, juiste MCB en RCD 30 mA (4-polig bij 3-fase).
- Plan IP-klasse & plaatsing (buiten spatzone; componenten sauna-geschikt).
- Leg traject aan (grondkabel/buis), vermijd knikken, maak waterdichte verbindingen met trekontlasting.
- Monteer lastscheider nabij toestel en label de groep duidelijk.
- Equipotentiale bonding van metalen delen en check aarding/weerstand.
- Inbedrijfstelling: polariteit, RCD-test, isolatieweerstand, functietest en sensorcontrole.
- Documenteer & onderhoud: schema, meetrapporten en maandelijks RCD testen.
Hulp bij vermogenskeuze? Bekijk saunakachels en bereken hottub-opwarmtijd met deze formule. Besparen? Zie eco-tips.
FAQ: veelgestelde vragen over stroomvereisten
1. Heb ik altijd 3-fase (400 V) nodig?
Niet altijd. Tot ~3 kW volstaat vaak 230 V (1-fase). Voor 6–12 kW kachels/heaters is 3-fase gebruikelijker en efficiënt.
2. Mag ik een bestaande tuingroep gebruiken?
Af te raden. Gebruik een aparte groep met eigen RCD; vermijd ongewenste uitschakelingen en spanningsval.
3. Welke RCD kies ik?
30 mA (type A of conform toestel). Bij 3-fase een 4-polige RCD toepassen. Test maandelijks met de testknop.
4. Hoe bepaal ik kabeldikte?
Op basis van stroom, leglengte en spanningsval (< 3%). Je installateur rekent dit exact uit; kies buitenkabel of leiding in buis, passend aan IP-eisen.
5. Waar plaats ik de besturing?
Droog, geventileerd en goed bereikbaar, buiten de directe spat-/stoomzone. Voor sauna: sensor exact volgens fabrikant plaatsen.
6. Wat als ik later een krachtiger toestel wil?
Leg nu al een ruimer kabeltracé (buis/leiding) en reserve in de groepenkast als dat kan. Zo voorkom je breekwerk.